Contents
- 4 Vấn đề của việc quá tập trung vào mục tiêu
- Vấn đề 1: Người thành công và thất bại đều có chung mục tiêu
- Vấn đề 2: Đạt được mục tiêu chỉ là thay đổi nhất thời
- Vấn đề 3: Mục tiêu hạn chế hạnh phúc của bạn
- Vấn đề 4: Mục tiêu mâu thuẫn với sự tiến bộ dài hạn
- Hãy Yêu Lấy Hệ Thống
- Tải Sách Atomic Habits PDF Miễn Phí
Bài viết này là một trích đoạn từ Atomic Habits, cuốn sách bán chạy nhất của tôi theo New York Times.
Quan niệm phổ biến cho rằng cách tốt nhất để đạt được những gì chúng ta muốn trong cuộc sống—có vóc dáng cân đối hơn, xây dựng một doanh nghiệp thành công, thư giãn nhiều hơn và bớt lo lắng, dành nhiều thời gian hơn cho bạn bè và gia đình—là đặt ra các mục tiêu cụ thể, có thể hành động.
Trong nhiều năm, đây cũng là cách tôi tiếp cận các thói quen của mình. Mỗi thói quen là một mục tiêu cần đạt được. Tôi đặt mục tiêu cho điểm số tôi muốn đạt được ở trường, cho mức tạ tôi muốn nâng ở phòng gym, cho lợi nhuận tôi muốn kiếm được trong kinh doanh. Tôi đã thành công ở một vài mục tiêu, nhưng tôi cũng thất bại ở rất nhiều mục tiêu khác. Cuối cùng, tôi bắt đầu nhận ra rằng kết quả của tôi rất ít liên quan đến các mục tiêu tôi đặt ra và gần như hoàn toàn phụ thuộc vào các hệ thống mà tôi tuân theo.
- Nếu bạn là huấn luyện viên, mục tiêu của bạn có thể là giành chức vô địch. Hệ thống của bạn là cách bạn tuyển chọn cầu thủ, quản lý trợ lý huấn luyện viên và tiến hành tập luyện.
- Nếu bạn là doanh nhân, mục tiêu của bạn có thể là xây dựng một doanh nghiệp triệu đô. Hệ thống của bạn là cách bạn kiểm tra ý tưởng sản phẩm, tuyển dụng nhân viên và chạy các chiến dịch tiếp thị.
- Nếu bạn là nhạc sĩ, mục tiêu của bạn có thể là chơi một bản nhạc mới. Hệ thống của bạn là tần suất bạn luyện tập, cách bạn phân tích và xử lý các đoạn khó, và phương pháp nhận phản hồi từ người hướng dẫn của bạn.
Sơ đồ so sánh việc tập trung vào mục tiêu và tập trung vào hệ thống trong Atomic Habits
Bây giờ là câu hỏi thú vị: nếu bạn hoàn toàn bỏ qua mục tiêu của mình và chỉ tập trung vào hệ thống, liệu bạn có thành công không? Ví dụ, nếu bạn là huấn luyện viên bóng rổ và bạn bỏ qua mục tiêu giành chức vô địch mà chỉ tập trung vào những gì đội của bạn làm trong buổi tập mỗi ngày, liệu bạn có đạt được kết quả không?
Tôi nghĩ là có.
Mục tiêu trong bất kỳ môn thể thao nào là kết thúc với điểm số tốt nhất, nhưng thật nực cười nếu dành cả trận đấu chỉ để nhìn vào bảng điểm. Cách duy nhất để thực sự chiến thắng là trở nên tốt hơn mỗi ngày. Theo lời của Bill Walsh, người ba lần vô địch Super Bowl, “Điểm số sẽ tự lo liệu.” Điều tương tự cũng đúng với các lĩnh vực khác của cuộc sống. Nếu bạn muốn có kết quả tốt hơn, hãy quên việc đặt mục tiêu đi. Thay vào đó, hãy tập trung vào hệ thống của bạn.
Ý tôi là gì? Mục tiêu hoàn toàn vô dụng sao? Tất nhiên là không. Mục tiêu tốt cho việc xác định phương hướng, nhưng hệ thống mới là thứ tốt nhất để tạo ra sự tiến bộ. Một số vấn đề nảy sinh khi bạn dành quá nhiều thời gian suy nghĩ về mục tiêu mà không dành đủ thời gian thiết kế hệ thống của mình.
4 Vấn đề của việc quá tập trung vào mục tiêu
Vấn đề 1: Người thành công và thất bại đều có chung mục tiêu
Việc đặt mục tiêu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi thiên kiến kẻ sống sót (survivorship bias). Chúng ta tập trung vào những người chiến thắng—những người sống sót—và lầm tưởng rằng những mục tiêu đầy tham vọng đã dẫn đến thành công của họ, trong khi bỏ qua tất cả những người có cùng mục tiêu nhưng không thành công.
Mọi vận động viên Olympic đều muốn giành huy chương vàng. Mọi ứng viên đều muốn có được công việc. Và nếu cả người thành công và người không thành công đều có chung mục tiêu, thì mục tiêu không thể là yếu tố phân biệt người chiến thắng với kẻ thua cuộc. Không phải mục tiêu chiến thắng Tour de France đã đưa các vận động viên xe đạp người Anh lên đỉnh cao của môn thể thao này. Có lẽ, họ đã muốn chiến thắng cuộc đua này mọi năm trước đó—giống như mọi đội chuyên nghiệp khác. Mục tiêu luôn ở đó. Chỉ khi họ thực hiện một hệ thống cải tiến nhỏ liên tục, họ mới đạt được một kết quả khác biệt.
Vấn đề 2: Đạt được mục tiêu chỉ là thay đổi nhất thời
Hãy tưởng tượng bạn có một căn phòng bừa bộn và bạn đặt mục tiêu dọn dẹp nó. Nếu bạn dồn năng lượng để dọn dẹp, bạn sẽ có một căn phòng sạch sẽ—cho đến lúc đó. Nhưng nếu bạn duy trì những thói quen bừa bộn, tích trữ đã dẫn đến căn phòng lộn xộn ban đầu, bạn sẽ sớm phải đối mặt với một đống lộn xộn mới và hy vọng vào một đợt động lực khác. Bạn bị mắc kẹt trong việc theo đuổi cùng một kết quả vì bạn chưa bao giờ thay đổi hệ thống đằng sau nó. Bạn đã điều trị triệu chứng mà không giải quyết nguyên nhân gốc rễ.
Đạt được mục tiêu chỉ thay đổi cuộc sống của bạn trong khoảnh khắc. Đó là điều phản trực giác về sự cải thiện. Chúng ta nghĩ rằng chúng ta cần thay đổi kết quả của mình, nhưng kết quả không phải là vấn đề. Điều chúng ta thực sự cần thay đổi là các hệ thống gây ra những kết quả đó. Khi bạn giải quyết vấn đề ở cấp độ kết quả, bạn chỉ giải quyết chúng tạm thời. Để cải thiện vĩnh viễn, bạn cần giải quyết vấn đề ở cấp độ hệ thống. Sửa đầu vào và đầu ra sẽ tự khắc sửa chữa.
Vấn đề 3: Mục tiêu hạn chế hạnh phúc của bạn
Giả định ngầm đằng sau bất kỳ mục tiêu nào là: “Khi tôi đạt được mục tiêu của mình, tôi sẽ hạnh phúc.” Vấn đề với tâm lý ưu tiên mục tiêu là bạn liên tục trì hoãn hạnh phúc cho đến cột mốc tiếp theo. Tôi đã rơi vào cái bẫy này nhiều lần đến mức không thể đếm xuể. Trong nhiều năm, hạnh phúc luôn là thứ dành cho bản thân tôi trong tương lai tận hưởng. Tôi tự hứa với mình rằng một khi tôi tăng được 20 pound cơ bắp hoặc sau khi doanh nghiệp của tôi được đăng trên New York Times, thì tôi cuối cùng cũng có thể thư giãn.
Hơn nữa, mục tiêu tạo ra một xung đột “hoặc-là”: hoặc bạn đạt được mục tiêu và thành công, hoặc bạn thất bại và là một sự thất vọng. Bạn tự giới hạn mình vào một phiên bản hạnh phúcแคบ hẹp. Điều này là sai lầm. Con đường thực tế của bạn trong cuộc sống khó có thể khớp với hành trình chính xác mà bạn đã hình dung khi bắt đầu. Thật vô nghĩa khi giới hạn sự hài lòng của bạn vào một kịch bản duy nhất khi có nhiều con đường dẫn đến thành công.
Tâm lý ưu tiên hệ thống cung cấp liều thuốc giải độc. Khi bạn yêu thích quá trình hơn là sản phẩm, bạn không cần phải chờ đợi để cho phép mình hạnh phúc. Bạn có thể hài lòng bất cứ lúc nào hệ thống của bạn đang vận hành. Và một hệ thống có thể thành công dưới nhiều hình thức khác nhau, không chỉ là hình thức bạn hình dung ban đầu.
Vấn đề 4: Mục tiêu mâu thuẫn với sự tiến bộ dài hạn
Cuối cùng, tư duy định hướng mục tiêu có thể tạo ra hiệu ứng “yo-yo”. Nhiều vận động viên chạy bộ làm việc chăm chỉ trong nhiều tháng, nhưng ngay khi họ về đích, họ ngừng tập luyện. Cuộc đua không còn ở đó để thúc đẩy họ. Khi tất cả công sức của bạn tập trung vào một mục tiêu cụ thể, điều gì còn lại để thúc đẩy bạn tiến lên sau khi bạn đạt được nó? Đây là lý do tại sao nhiều người thấy mình quay trở lại thói quen cũ sau khi hoàn thành một mục tiêu.
Mục đích của việc đặt mục tiêu là để chiến thắng trò chơi. Mục đích của việc xây dựng hệ thống là để tiếp tục chơi trò chơi. Tư duy dài hạn thực sự là tư duy không cần mục tiêu. Nó không phải về bất kỳ thành tựu đơn lẻ nào. Nó là về chu kỳ tinh chỉnh không ngừng và cải tiến liên tục. Cuối cùng, chính cam kết của bạn với quá trình mới quyết định sự tiến bộ của bạn.
Hãy Yêu Lấy Hệ Thống
Không có điều nào trong số này nói rằng mục tiêu là vô dụng. Tuy nhiên, tôi nhận thấy rằng mục tiêu tốt cho việc lập kế hoạch tiến độ của bạn và hệ thống tốt cho việc thực sự tạo ra tiến độ.
Mục tiêu có thể cung cấp phương hướng và thậm chí thúc đẩy bạn tiến lên trong ngắn hạn, nhưng cuối cùng một hệ thống được thiết kế tốt sẽ luôn chiến thắng. Có một hệ thống mới là điều quan trọng. Cam kết với quá trình mới tạo nên sự khác biệt.1
Bài viết này là một trích đoạn từ Chương 1 của cuốn sách bán chạy nhất của tôi trên New York Times, Atomic Habits. Đọc thêm tại đây.
Tải Sách Atomic Habits PDF Miễn Phí
Hiểu rõ sức mạnh của hệ thống so với mục tiêu là bước đầu tiên để xây dựng những thói quen tốt và loại bỏ những thói quen xấu. Để tìm hiểu sâu hơn về cách xây dựng hệ thống hiệu quả và tạo ra những thay đổi bền vững trong cuộc sống, bạn có thể tìm đọc toàn bộ cuốn sách “Atomic Habits” của James Clear.
Hiện tại, bạn có thể tìm mua sách tại các nhà sách hoặc các trang thương mại điện tử uy tín. Việc ủng hộ tác giả bằng cách mua sách gốc là cách tốt nhất để trân trọng công sức của họ. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tham khảo nội dung trước, bạn có thể tìm kiếm các bản tóm tắt hoặc “Atomic Habits PDF” trên internet từ các nguồn chia sẻ đáng tin cậy. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng về nguồn gốc và tính hợp pháp trước khi tải về.
Chú thích: